Hadi bir top deneyi yapalım. Üstelik herkesin evinde yapabileceği kadar basit bir deney. Bu kolay fizik deneyimizle ‘Toplar neden zıplar?’ sorusuna cevap arayacağız. Hadi başlayalım.
Deney için gerekenler:
- Strafor top
- Bir avuç kadar oyun hamuru
Malzemelerimiz hazırsa şimdi bu eğlenceli deneyimize başlayabiliriz.
- İlk olarak ellerinizi kullanarak oyun hamurundan küçük bir top yapın.
- Daha sonra oyun hamurundan yaptığınız topun strafor topla aynı boyutta olması gerekiyor.
- Her iki topu da yerden yüksek bir konumda tutarak eş zamanlı olarak aşağı bırakın.
- Aşağı düşen toplardan strafordan yapılan topun sektiği fakat oyun hamurundan yapılan topun sekmediğini görürsünüz.
- Deneyden sonra topları gözlemlediğimizde oyun hamurundan yapılan topun şeklinin bozulduğunu, strafordan yapılan topun ise hala şeklini koruduğunu görürüz.
Top neden zıplar deneyi hakkında bilgi:
Her iki top da çarpışma süresince muhakkak şekil değişimine uğrarlar. Çarpışmadan sonra strafor top ilk şekline geri döner ve bu topun sekmesine sebep olur. Diğer elimizdeki oyun hamurundan yapılmış top ise ilk şekline dönemez ve bunun sonucunda sekemez.
Başka bir deyişle burada esnek ve esnek olmayan iki nesne var. Dıştan gelen bir kuvvet ile esnek cisim şekli değişir. Fakat kuvvet ortadan kalktığında nesne eki şekline geri döner. Diğer elimizdeki esnek olmayan nesne kendine etki eden kuvvet ortadan kalksa bile ilk şekline geri dönemez. Esnek strafor top çarpışmadan sonra eski şekline geri döner ve bu topun sekmesine sebep olur. Oyun hamurundan yapılan top esnek olmayan bir maddedir ve bu toptaki şekil bozukluğu kalıcıdır – sonuç olarak bu top sekemez.
Başka bir şekilde anlatmak gerekirse bu kolay fizik deneyi enerjilerle de açıklanabilir. Strafor top zemine çarptığında yapısındaki esneklik ve iç enerjileri artar. Belirli bir noktada top hareketini sonlandırıyor, esneklik enerji, kinetik enerjiye çevrilmeye başlanıyor. Top bu nedenle sekiyor. Oyun hamurundan yapılan topun esneklik enerjisi çarpışma süresince artmaz. Fakat sadece iç enerjisi artar, top sekmez.
Bir deneyimizin daha sonuna geldik, evde yapılabilecek diğer eğlenceli ve eğitici deneyler için lütfen BURAYA TIKLAYIN
Sizin için önerdiğimiz Eğitici ve zeka geliştiren videolar: